کاربرد جوهر نمک در تمیز کردن فلزات

اسیدها در زندگی ما به شکل‌های مختلف کاربرد دارند. از نیاز بدن به آنها برای هضم مواد غذایی تا استفاده‌های گسترده در صنایع، هر روز ‌‌می‌‌‌توانید کاربرد این مواد را در حوزه‌های گوناگون مشاهده کنید. در بین آنها سه اسید که به نام‌های جوهر لیمو، جوهر نمک و جوهر گوگرد شناخته ‌‌می‌‌‌شوند، از دوران قدیم در مشاغل متفاوتی مورد توجه بوده اند. یکی از کاربردهای بالقوه این مواد خورنده در حوزه معدن و فلزکاری است که جوهر نمک را اغلب گزینه بسیار مناسبی در تمیز کردن فلزات به حساب ‌‌می‌‌‌آورند.

از مهم ترین کاربردهای جوهر نمک در تمیزکردن فلزات می توان به موارد زیر اشاره کرد در این موارد از محلول های ترکیبی جوهر نمک با سایر عناصر استفاده شده است :

ساخت تیزاب سلطانی:

تیزاب محلولی مهم است که کارایی بسیاری در استخراج طلا و و پلاتین و بازاریابی دارد و از ترکیب اسیدنیتریک و جوهر نمک با نسبت حجمی 1 به 3 تولید می شود.

محلولی هیدروژن پراکسید و جوهر نمک :

از ترکیب این دو محلول برای حل کردن طلا استفاده می شود. زمانی که طلا با این ترکیب تماس داشته باشددر آن حل شده و خاصیت خود را از دست می دهد. کاربرد این محلول دربازیافت برخی قطعات و بردهای الکترونیکی می باشد.

حذف فلزات مزاحم:

کاربرد دیگر جوهر نمک در حذف فلزات مزاحم و و جداسازی آنها از فلزات گران بها است. اسید هیدروکلردیک توان حل کردن فلزاتی از جمله آهن، آلومنیوم، سرب و قلع را در خود داشته و می تواند آنها را از فلزات گران بهایی مانند طلا جداسازی کند.

تولید کلرید نقره:

رسوب دادن نقره از محلول های نیتراتی، از دیگر کاربردهای این اسید آلی در تمیزکردن فلزات به شمار می رود. تولید کلرید نقره علاوه بر جوهر نمک با استفاده از نمک نیز قابل انجام است.

تولید استاتوس کلرید:

یکی دیگر از محلول های  خاص که نقش مهمی در استخراج  و تمیز کردن فلزات گران بها دارد، استاتوس کلراید است. این محلول جهت شناسایی فلزات گران بهای موجود در محلول ها نیز به کار می رود.

واکنش جوهر نمک با فلزات

جوهر نمک توانایی حل کردن فلزات پایه مانند روی و منیزیم را در خود دارد اما نمی تواند به فلزات گران بها مانند طلا رسوخ پیدا کند. به همین دلیل بسیار زیاد در بازیابی فلزات گران بها مورد استفاده قرار می گیرد.همانطور که می دانید همه فلزات به یک اندازه مشخص با اسیدها واکنش نشان نمی دهند و رفتار هر کدام از فلزات با دیگری متفاوت است.زمانی که فلزات با اسیدکلریک وارد واکنش می شوند تولید نمک و هیدروژن می کنند و طی واکنش حباب تشکیل خواهد شد.

برای توضیح بیشتر حل شدن فلزات در جوهر نمک به مثال زیر توجه نمایید:

این آزمایش باید در مکانی که تهویه مناسب دارد انجام شود تا گار کلر آزاد شده از آزمایش به شما آسیب نرساند.در ابتدا عینک و دستکش ایمنی استفاده نمایید سپس مقداری جوهر نمک را در ظرف مناسبی بریزید.

با استفاده از یک انبر مقداری فویل آلومنیومی را در داخل ظرف قرار دهید. واکنش پس از وارد کردن فویل اتفاق خواهد افتاد میزان واکنش و زمان آن به رقیق یا غلیظ بودن جوهر نمک استفاده شده، بستگی دارد.

مشاهده خواهید کرد که طی مدت زمان کوتاهی فویل آلومیومی در جوهر نمک حل می شود.

نکات ایمنی در واکنش با جوهر نمک

استفاده از جوهر نمک به دلیل خاصیت خورندگی و تولید گاز هیدروژن که بسیار قابل اشتعال است، نیازمند رعایت نکات ایمنی ویژه‌ای است:

• تهویه مناسب: در هنگام انجام واکنش‌های شیمیایی با جوهر نمک، باید از تهویه مناسب محیط اطمینان حاصل شود تا از تجمع گاز هیدروژن جلوگیری شود.
• استفاده از وسایل حفاظتی: استفاده از دستکش‌های مقاوم در برابر اسید و عینک‌های حفاظتی برای جلوگیری از تماس مستقیم با اسید الزامی است.
• کنترل دما: بسیاری از واکنش‌های جوهر نمک با فلزات گرمازا هستند، بنابراین باید دمای واکنش به‌خوبی کنترل شود تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.

درنتیجه:

واکنش جوهر نمک با فلزات یکی از واکنش‌های مهم شیمیایی است که در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارد. از تولید کلریدهای فلزی و گاز هیدروژن گرفته تا پاکسازی و تمیزکاری فلزات، این واکنش‌ها بخش مهمی از فرآیندهای صنعتی را تشکیل می‌دهند. با این حال، رعایت نکات ایمنی در انجام این واکنش‌ها بسیار حائز اهمیت است تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.